Những điều cần biết khi nhà ở dưới đường điện cao thế

Điện cao thế là gì? Vì sao cần giữ khoảng cách an toàn?

Điện cao thế là dòng điện có điện áp từ 35kV trở lên, thường được sử dụng để truyền tải điện năng ở khoảng cách xa trong hệ thống lưới điện quốc gia. Tại Việt Nam, các mức điện áp phổ biến trong đường dây cao thế gồm 110kV, 220kV và 500kV. Những đường dây này thường được kéo trên không bằng hệ thống cột điện sắt hoặc bê tông, đi qua nhiều khu dân cư, nông thôn hoặc vùng ngoại thành.

Theo quy định của pháp luật, mỗi đường dây cao thế đều có “hành lang an toàn lưới điện”, tức là khoảng không gian tối thiểu xung quanh dây dẫn mà không được có nhà ở, cây cối, vật cản hay công trình vi phạm. Mục tiêu là đảm bảo an toàn cho con người, tránh các tai nạn do phóng điện, chạm điện hay sự cố kỹ thuật.

Việc sinh sống hoặc xây dựng nhà ở quá gần đường điện cao thế tiềm ẩn nguy cơ rất lớn cho tính mạng và sức khỏe, đặc biệt là khi có mưa giông, gió mạnh hoặc sự cố sét đánh. Vì thế, việc hiểu rõ các quy định và biện pháp an toàn là điều hết sức quan trọng.

Những điều cần biết khi nhà ở dưới đường điện cao thế

Ảnh hưởng nguy hiểm của điện cao thế đến nhà ở và sức khỏe

Khi sống quá gần hoặc ngay dưới đường điện cao thế, người dân có thể đối mặt với nhiều nguy cơ:

• Phóng điện không tiếp xúc: Dù không chạm trực tiếp vào dây điện, dòng điện cao thế vẫn có thể phóng xuống các vật kim loại gần đó gây giật điện, cháy nổ.

• Từ trường điện từ: Theo một số nghiên cứu quốc tế, tiếp xúc lâu dài với từ trường từ đường điện cao thế có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, tim mạch và sức khỏe trẻ em.

• Nguy cơ cháy nổ khi mưa giông: Khi trời mưa to, sấm sét dễ làm hư hỏng đường dây, dẫn đến sét đánh lan, làm chập điện gây cháy nhà hoặc các thiết bị điện.

Nhà ở dưới đường điện cao thế có được phép tồn tại không?

Theo quy định tại Nghị định 14/2014/NĐ-CP và Nghị định 51/2020/NĐ-CP, nhà ở và công trình dân dụng có thể được tồn tại trong hành lang bảo vệ an toàn đường điện cao thế nếu thỏa mãn một số điều kiện nhất định:

• Không vi phạm khoảng cách an toàn giữa dây dẫn và mái nhà (tùy theo cấp điện áp):

  • 22kV: ≥ 2m

  • 110kV: ≥ 4m

  • 220kV: ≥ 6m

• Vật liệu xây dựng không dễ cháy, không dẫn điện, không ảnh hưởng đến dây điện.

• Không làm cản trở việc kiểm tra, bảo trì, sửa chữa đường dây.

Trong trường hợp công trình không đáp ứng điều kiện, có thể bị buộc di dời hoặc tháo dỡ để đảm bảo an toàn lưới điện quốc gia.

Cách bảo vệ an toàn cho nhà ở nằm dưới đường điện cao thế

Nếu nhà bạn nằm gần hoặc trong phạm vi ảnh hưởng của đường điện cao thế, nên chủ động thực hiện các biện pháp sau:

• Hạ thấp mái nhà, tránh vượt quá giới hạn khoảng cách cho phép theo điện áp.

• Lắp đặt hệ thống chống sét, tiếp địa để giảm nguy cơ cháy nổ trong mùa mưa.

• Dùng vật liệu cách điện, cách nhiệt cho mái và tường nhà.

• Gắn biển cảnh báo ở nơi dễ thấy, nhất là nếu trong nhà có trẻ em hoặc người già.

• Không tự ý sửa mái, trèo lên cao nếu không ngắt điện và có giám sát chuyên môn.

Những điều tuyệt đối không nên làm gần đường điện cao thế

• Không câu cá, đốt rác, đốt lửa trại gần cột điện, dây dẫn.

• Không xây thêm tầng, không lắp pin năng lượng mặt trời, anten nếu vượt quá độ cao cho phép.

• Không chạm vào dây điện rơi – kể cả khi không có điện nhìn thấy.

• Không di chuyển vật kim loại cao (thang nhôm, cần câu, sào sắt…) gần dây điện.

Tất cả những hành động trên đều có thể dẫn đến tử vong do giật điện hoặc cháy nổ nghiêm trọng.

Có nên tiếp tục sinh sống dưới đường điện cao thế không?

Nếu nhà ở đã tồn tại từ lâu và nằm dưới đường điện cao thế, bạn nên:

• Đánh giá mức độ rủi ro thực tế: chiều cao nhà, khoảng cách với dây điện, tần suất sự cố.

• Tham khảo ý kiến từ Điện lực địa phương hoặc đơn vị kỹ thuật để kiểm tra và hướng dẫn cụ thể.

• Nếu nhà ở không đủ an toàn, cần xem xét di dời hoặc cải tạo lại để phù hợp với tiêu chuẩn mới.

• Ưu tiên an toàn lâu dài cho bản thân và gia đình hơn lợi ích tạm thời về chỗ ở.

Việc sinh sống trong hoặc gần đường điện cao thế không phải lúc nào cũng bị cấm hoàn toàn, nhưng luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn nếu không tuân thủ quy định. Nắm rõ thông tin, hành động đúng cách và không chủ quan là cách tốt nhất để bảo vệ gia đình bạn.